Borelioza – charakterystyka, objawy, diagnostyka i leczenie

Czym jest borelioza?

Borelioza, to zakaźna choroba bakteryjna. Do zakażenia dochodzi najczęściej wskutek ukąszenia przez zakażonego kleszcza, czyli niewielkiego pasożyta z rzędu pajęczaków, który żywi się krwią ludzi i zwierząt. Borelioza jest jedną z najczęstszych chorób odkleszczowych na półkuli północnej, w tym również w Polsce. Choroba ta może mieć charakter układowy i przewlekły, prowadząc do poważnych powikłań, jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie rozpoznana i leczona.

Jak można się zarazić boreliozą?

Do zakażenia dochodzi w wyniku ukąszenia przez kleszcza, który był nosicielem bakterii z rodzaju Borrelia. Ryzyko transmisji wzrasta, gdy pasożyt przebywa na skórze człowieka przez dłuższy czas – zazwyczaj powyżej 24 godzin. Kleszcze bytują głównie w lasach liściastych, zaroślach, łąkach i parkach, a więc w miejscach często uczęszczanych przez ludzi i zwierzęta.

Objawy boreliozy

Objawy boreliozy są zróżnicowane i zależą od stadium choroby. Choroba może przebiegać w trzech fazach:

Stadium wczesne miejscowe (dni do kilku tygodni po ukąszeniu):
Najbardziej charakterystycznym objawem jest rumień wędrujący – zaczerwienienie wokół miejsca ukąszenia, które stopniowo się powiększa i może osiągać średnicę kilkunastu centymetrów. Często ma centralne przejaśnienie, co nadaje mu wygląd „tarczy strzelniczej”. Mogą towarzyszyć mu objawy grypopodobne: gorączka, ból głowy, zmęczenie, bóle mięśni i stawów.

Stadium wczesne rozsiane (tygodnie do miesięcy po zakażeniu):
Bakterie rozprzestrzeniają się po organizmie, co może prowadzić do zapalenia stawów (najczęściej dużych stawów jak kolanowy), zapalenia mięśnia sercowego (np. blok przedsionkowo-komorowy), a także do objawów neurologicznych (neuroboreliozy) – porażenie nerwu twarzowego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Stadium późne (miesiące, a nawet lata po zakażeniu):
Nieleczona borelioza może przejść w formę przewlekłą. Objawia się wtedy zapaleniem przewlekłym stawów, przewlekłą neuroboreliozą (z zaburzeniami pamięci, koncentracji, uczuciem przewlekłego zmęczenia), a także zmianami skórnymi jak przewlekłe zanikowe zapalenie skóry kończyn.

Diagnostyka boreliozy

Rozpoznanie boreliozy opiera się na obrazie klinicznym oraz badaniach laboratoryjnych. W przypadku obecności rumienia wędrującego diagnoza jest kliniczna i nie wymaga potwierdzenia laboratoryjnego. W innych przypadkach wykonuje się badania serologiczne w kierunku obecności przeciwciał IgM i IgG przeciwko bakterii. W przypadku neuroboreliozy wykonuje się dodatkowo badanie płynu mózgowo-rdzeniowego.

Leczenie boreliozy

Leczenie boreliozy opiera się na antybiotykoterapii. Leczenie trwa zwykle od 14 do 28 dni. W większości przypadków wczesne wdrożenie terapii prowadzi do całkowitego wyleczenia. Należy jednak pamiętać, że u niektórych pacjentów objawy mogą utrzymywać się przez dłuższy czas mimo zakończenia leczenia – jest to tzw. zespół poboreliozowy, którego mechanizmy nie są w pełni poznane.

Profilaktyka

Najlepszym sposobem ochrony przed boreliozą jest unikanie kontaktu z kleszczami. Należy nosić odpowiednią odzież w czasie spacerów w lesie lub na łąkach, stosować repelenty, dokładnie oglądać ciało po powrocie do domu, a w przypadku znalezienia kleszcza – jak najszybciej i prawidłowo go usunąć.

W Centrum Medycznym Alfamedica zabieg usunięcia kleszcza ze skóry przeprowadza specjalista dermatolog – lek. med. Anna Pieczyńska-Juszczyńska. Leczenie Boreliozy przeprowadzają specjaliści z Poradni Chorób Zakaźnych Alfamedica. Więcej informacji znaleźć można na stronie:

PORADNIA DERMATOLOGICZNA -> kliknij.

PORADNIA CHORÓB ZAKAŹNYCH -> kliknij.